Đầu tư vào Việt Nam - Sự trở ngại của cơ sở hạ tầng ngành điện

Một số doanh nghiệp nước ngoài hoạt động tại Việt Nam đang bắt đầu phàn nàn nhiều hơn về hậu cần kém và chi phí kinh doanh tăng cao. Một số các doanh nghiệp có lợi nhuận thấp đang tìm kiếm giải pháp thay thế rẻ hơn, chẳng hạn như Campuchia và Myanmar. Tuy nhiên, một sự đột biến trong các khoản đầu tư có giá trị cao từ Samsung của Hàn Quốc và các công ty công nghệ lớn khác cho thấy rằng những nỗ lực của Việt Nam để di chuyển lên chuỗi giá trị có thể được trả hết.

Một cuộc khảo sát gần đây của Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham Việt Nam) phát hiện ra rằng có khoảng một phần năm các nhà đầu tư ở đây đang xem xét đến việc mở rộng thị trường ra các nước khác trong khu vực, trong khi Hiệp hội các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đã phàn nàn về thủ tục hành chính rườm rà và hậu cần ngày càng tồi tệ. Có những trở ngại về cơ cấu nghiêm trọng trong nước, không ít trong số đó là hệ thống điện không đáng tin cậy của nó.

 

Vấn đề quyền lực

Nhà nước Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn tạo ra nhiều nguồn điện và lưới điện thống trị bất chấp nỗ lực của chính phủ để lôi kéo các nhà đầu tư nước ngoài vào đất nước và giúp thu hẹp khoảng cách giữa lượng điện Việt Nam sản xuất và số lượng cần thiết. Nhu cầu ngày càng tăng nhanh, nhưng giá điện được giới hạn bởi sự cảnh giác của chính phủ đã gây ra tình trạng bất ổn xã hội, buộc EVN bán điện với giá thấp. Do đó, nó không có gì ngạc nhiên khi trong những năm gần đây công ty đã lựa chọn đầu tư vào mạng lưới điện thoại di động và liên lạc khác thay vì xây dựng năng lực phát điện của Việt Nam. Nó không khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng và nguồn năng lượng tự nhiên của Việt Nam đang cạn kiệt, chi phí sản xuất được thiết lập để tiếp tục tăng, có thể làm gián đoạn nguồn cung cấp điện của đất nước hơn nữa.

Nhiều doanh nghiệp nước ngoài cũng phàn nàn về pháp luật lao động Việt Nam là hạn chế người lao động trong khung 200 hoặc 300 giờ làm thêm trong một năm. Đây là thời gian thấp hơn nhiều so 900 giờ làm thêm cho phép của các quốc gia khác trong khu vực như Thái Lan và Malaysia, có nghĩa là một số công ty phải đấu tranh để xin tăng ca trong thời gian bận rộn nhất trong năm. Đối với một số công ty, triển vọng mở rộng hoạt động tại các nước như Indonesia, Myanmar và Campuchia xuất hiện ngày càng hấp dẫn. Khảo sát mới nhất của EuroCham Việt Nam cho thấy 34% người được hỏi có kế hoạch đoạn đường nối lên hoạt động của mình trong nước, so với 42% trong cuộc thăm dò trước đó.

 

Đầu tư hấp dẫn

Chính phủ Việt Nam đang cố gắng nghĩ ra những cách để đảm bảo rằng các nhà đầu tư nước ngoài hiện nay ở lại. Trong tháng Tám, chính quyền bắt đầu chuẩn bị để thiết lập một khu kinh tế trên đảo Phú Quốc, với đầy đủ thuế và ưu đãi đầu tư khác. Đáng kể, hòn đảo sẽ được phép giữ lại 100% doanh thu của họ trong mười năm đầu tiên hoạt động để xây dựng cơ sở hạ tầng. Trong năm 2012, sân bay quốc tế trên đảo mở ra với một năng lực phục vụ máy bay lớn và để xử lý lên đến 3 triệu hành khách mỗi năm. Đáng chú ý là, các kỹ sư cũng đặt một dây cáp điện dưới biển đến đảo, nơi máy phát điện diesel hiện đang cung cấp nhiều nguồn điện.

Các tỉnh khác, chẳng hạn như Thái Nguyên và Bắc Ninh, đã cung cấp ưu đãi đầu tư tích cực cho nhà đầu tư nước ngoài. Kết quả là, các công ty như Samsung đã bỏ qua các trung tâm sản xuất truyền thống như Thành phố Hồ Chí Minh cho các vùng đồng bằng nông nghiệp phía bắc của thủ đô Hà Nội. Một mình Samsung hiện chiếm khoảng 10% xuất khẩu của Việt Nam. Chính phủ cũng đã tranh thủ đầu tư Nhật Bản để hỗ trợ trong việc xây dựng một cảng mới gần Hà Nội để thay thế cho giao thông đi qua Hải Phòng.

Sự leo thang nhanh chóng của các khoản đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cho thấy rằng có thể có một lớp lót bạc. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xuất hiện để được leo vững chắc như các công ty như trụ sở Intel, Foxconn của Đài Loan và Samsung xây dựng các hoạt động của họ tại Việt Nam. Cam kết FDI đã tăng 19% trong tám tháng đầu năm 2013, đến US $ 12.6bn, với vốn giải ngân tăng 3,8% đến 7,5 tỉ USD. Các câu hỏi còn lại là liệu Việt Nam có thể giải quyết sự thiếu hụt cơ sở hạ tầng của nó đủ nhanh để theo kịp với nhu cầu gia tăng.